وادی سرگردانی؛ بررسی روایت عهد عتیق و قرآن كریم درباره وادی تیه

بنی‌اسرائیل با فرمان خداوند و با راهنمایی حضرت موسی(ع) از مصر خارج شده و در نزدیكی مرزهای سرزمین موعود (بیت‌المقدس) اردو می‌زنند. آنان با آگاهی از نیرومندی ساكنان بیت‌المقدس، فرمان صریح خداوند برای ورود به آن سرزمین و نبرد با ساكنان آنجا را زیر پا می‌گذارند. خداوند به كیفر این مخالفت، آنها را به مدت چهل سال از ورود به سرزمینِ آمال و آرزوهایشان محروم می‌سازد.

 

چكیده

بنی‌اسرائیل با فرمان خداوند و با راهنمایی حضرت موسی(ع) از مصر خارج شده و در نزدیكی مرزهای سرزمین موعود (بیت‌المقدس) اردو می‌زنند. آنان با آگاهی از نیرومندی ساكنان بیت‌المقدس، فرمان صریح خداوند برای ورود به آن سرزمین و نبرد با ساكنان آنجا را زیر پا می‌گذارند. خداوند به كیفر این مخالفت، آنها را به مدت چهل سال از ورود به سرزمینِ آمال و آرزوهایشان محروم می‌سازد. بنی‌اسرائیل این مدت را در تلاشی ناموفق برای ورود به بیت‌المقدس در بیابان‌های اطراف (وادی تیه)، سرگردان و با اقوام و ساكنانِ مناطق هم‌جوارِ فلسطین درگیر می‌شوند. در این مدت، حوادث زیادی برای آنان رخ می‌دهد. در این نوشتار، دیدگاه‌های مختلف مفسران درباره چگونگی عینیت یافتنِ تحریم الاهی و تحلیلِ چرایی آن و نیز حوادثِ پیش‌آمد در وادی تیه، با تأكید بر مشتركات موجود میان گزارش عهد عتیق، قرآن كریم و آراء و نظرات مفسران بررسی شده است.

واژگان كلیدی: تیه، بنی‌اسرائیل، منّ و سلوی، سرگردانی، صحرای سینا.

ما رأیت الا جمیلا...

ما رأیت الا جمیلا...

نقش زینب کبری در احیای نهضت حسینی بر کسی پوشیده نیست و اگر نبود این شیر زن کربلا قیام جانسوز امام حسین و اهل بیت در اثر تبلیغات سو بنی امیه فراموش می گشت. امام حسین در راه قیام خود اهل بیت خویش را نیز به همراه آورد تا اولا ثابت کند آنطور که بنی امیه شیوع داده اند وی یاغی و شورشی نیست اگر بود زنان را به همراه نداشت. در درجه دوم از آنجایی که عمال یزید در پی آن بودند که امام را در مکه به قتل برسانند و برای حریم امن الهی حرمتی قائل نبودند امام صلاح ندید تا اهل بیت را در آنجا بگذارند یا به مدینه برگرداند چرا که بعید نبود دشمنان امام زنان حرم وی را دستگیر کنند و از این طریق امام را مجبور به تسلیم گردانند. این گمان امام مبنایی تاریخی داشت چرا که پدر یزید معاویه در زمانی که درصدد بود شیعیان امیر المونین را به شهادت برساند عمرو بن حَمِق خزایی که یکی از صحابه پیامبر و امام علی بود گریخت. معاویه با آنکه بسیار متشرع تر از یزید بود همسر وی آمنه را که پیرزنی بود دستگیر کرد و دو ماه در زندان نگهداشت تا عمروبن حمق خود را تسلیم سازد. لذا از یزید که از جوانمردی و دینداری بویی نبرده بود بدتر از اینها انتظار می رفت. دلیل سوم که می تواند اهم دلایل باشد این است که زنان اهل بیت به عنوان اسیر امویان می توانستند پیام خفه شده عاشورا را به گوش جهانیان برسانند. مقاله فوق در صدد است گوشه ای از این واقعه را تحلیل کند.

ارث زنان

ارث زنان

 سوره نساء آیه۱۱

يُوصِيكُمُ اللّهُ فِي أَوْلاَدِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الأُنثَيَيْنِ فَإِن كُنَّ نِسَاء فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ وَإِن كَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَلأَبَوَيْهِ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِن كَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِن لَّمْ يَكُن لَّهُ وَلَدٌ وَوَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِن كَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلأُمِّهِ السُّدُسُ مِن بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِي بِهَا أَوْ دَيْنٍ آبَآؤُكُمْ وَأَبناؤُكُمْ لاَ تَدْرُونَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعاً فَرِيضَةً مِّنَ اللّهِ إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلِيما حَكِيمًا.

خدا در مورد فرزندانتان به شما سفارش میکند که سهم پسر برابر سهم دو دختر است. و اگر دختر باشند و بیش از دو تن، دو سوم میراث از آنهاست. و اگر یک دختر بود نصف برد و اگر مرده را فرزندی باشد هر یک از پدر و مادر یک ششم میراث را برد. و اگر فرزندی نداشته باشد و میراث بران تنها پدر و مادر باشند، مادر یک سوم دارایی را برد. اما اگر برادران داشته باشد سهم مادر، پس از انجام وصیتی که کرده و پرداخت وام او یک ششم باشد. و شما نمیدانید که از پدران و پسرانتان کدامیک شما را سودمند تر است. اینها حکم خداست، که خدا دانا و حکیم است.

سوره نساء آیه ۱۷۶

يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللّهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلاَلَةِ إِنِ امْرُؤٌ هَلَكَ لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَلَهُ أُخْتٌ فَلَهَا نِصْفُ مَا تَرَكَ وَهُوَ يَرِثُهَآ إِن لَّمْ يَكُن لَّهَا وَلَدٌ فَإِن كَانَتَا اثْنَتَيْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَكَ وَإِن كَانُواْ إِخْوَةً رِّجَالاً وَنِسَاء فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الأُنثَيَيْنِ يُبَيِّنُ اللّهُ لَكُمْ أَن تَضِلُّواْ وَاللّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ.

از تو فتوی می خواهند ، بگوی که خدا در باره کلاله برايتان فتوی می دهد، : هر گاه مردی که فرزندی نداشته باشد بميرد و او را خواهری باشد ، به آن خواهر نصف ميراث او می رسد اگر خواهر را نيز فرزندی نباشد ، برادر از او ارث می برد اگر آن خواهران دو تن بودند ، دو ثلث دارايی را به ارث می برند و اگر چند برادر و خواهر بودند ، هر مرد برابر دو زن می برد خدا برای شما بيان می کند تا گمراه نشويد ، و او از هر چيزی آگاه است.